ĐỪNG SỐNG VỘI ĐỪNG SỢ HÃI

Sống trọn từng khoảnh khắc

Mùa xuân, cái tên ấy tựa như khúc nhạc mở đầu của sự sống, ngập tràn sức sống và những điều diệu kỳ. Thế nhưng, Xuân Diệu trong những câu thơ của mình lại chạm đến một nỗi niềm lo sợ:

“Xuân đương tới nghĩa là xuân đương qua,
Xuân còn non nghĩa là xuân sẽ già.”
( Vội vàng)

Người thi sĩ ấy không sai. Xuân đến để đi, mọi thứ sinh ra để tàn lụi, và con người mãi mãi đứng trước một dòng chảy thời gian không ngừng nghỉ. Nhưng chính cái nhìn ấy, cái tâm thế lo âu trước sự hữu hạn của đời người, lại là gốc rễ của đau khổ. Không cần soi chiếu vào các giáo lý của tôn giáo lớn hay khoa học triết học, ở một trạng thái ý thức thông thường chúng ta đều có thể nhận ra qua các kinh nghiệm sống hay kiến thức tâm lý học hiện đại. Người đời nói sướng khổ tại tâm, tâm đứng trước mùa xuân tươi mới không thoả mãn bằng chính nó của hiện tại mà lại âu lo sợ nó già đi, mất đi theo tuyến tính. Xuân Diệu đang phóng tâm vào những thứ mình không thể kiểm soát đề rồi lo âu phiền muộn, giá như ông đếm hơi thở của mình, an trú trong khoảnh khắc đất trời rực rỡ thì tương lai cũng sẽ như vậy, vì hiện tại chính là tất cả, là tương lại, là quá khứ. 

Phật học cũng từng dạy rằng: “Quá khứ không truy tìm, tương lai không ước vọng. Chỉ có hiện tại là thực tại để sống.” Chúng ta thường mang nỗi ám ảnh về những điều đã qua, tiếc nuối những ngày thanh xuân, những phút giây đẹp đẽ không bao giờ trở lại. Hoặc ta lại quẩn quanh trong lo lắng về những điều chưa đến, sợ hãi sự phai tàn, mất mát. Nhưng tất cả những điều ấy chỉ là vọng tưởng – một màn sương mù khiến ta không còn nhìn rõ hiện tại.

Xuân đẹp không chỉ bởi nó là mùa của sự khởi đầu, mà bởi chính khoảnh khắc ta cảm nhận được hương hoa cỏ, ánh nắng nhè nhẹ và làn gió mát rượi đang len lỏi qua từng nhịp thở. Nếu cứ sợ mùa xuân sẽ qua, ta sẽ chẳng bao giờ cảm nhận được vẻ đẹp đang hiện hữu giữa bao la đất và trời. Tha thiết với sự lãng mạn của XD mà đắm chìm theo dòng miên man lo sợ vô hồi thì điều đó bạn đang đưa một trạng thái tồi tệ vào tâm mình thông qua một bản tình thi. 

Phật học cũng dạy: “Vạn vật vô thường.” Không điều gì trường tồn mãi mãi, vạn biến là bản chất, cũng chẳng điều gì có thể giữ lại. Bởi thế, hãy sống như dòng nước, thuận theo tự nhiên mà trôi đi, không chấp trước, không lo âu như triết lý Đạo giáo khẳng định. Ta không thể ngăn mùa xuân rời đi, nhưng ta có thể sống hết mình trong mùa xuân ấy, để mỗi giây phút đều tràn đầy yêu thương và trọn vẹn.

Chúng ta lo sợ mất đi, nhưng cái mất đi không thật sự đáng sợ. Sợ hãi chỉ xuất hiện khi ta chưa sống đủ, chưa yêu đủ, chưa cảm nhận đủ. Nếu đặt toàn bộ tâm trí và năng lượng vào từng phút giây, thì dù khoảnh khắc ấy qua đi, ta cũng chẳng còn tiếc nuối. Như triết lý Phật học từng nhắc nhở: “Khi sống trọn trong hiện tại, tâm an lạc sẽ tự tìm đến.”

Vậy thì, hãy ngừng truy tìm quá khứ, thôi mộng tưởng tương lai, và lắng nghe tiếng xe cộ buổi sớm, ngửi hương hoa cỏ thoảng trong gió, nhìn ngắm nắng vàng rải nhẹ trên vai ở đường Hà Nội ngày xuân đang sang. Mùa xuân của hôm nay là món quà, và khi ta thực sự nhận lấy, xuân ấy sẽ không bao giờ phai nhòa trong tâm hồn.

Cuộc sống không đo bằng năm tháng, mà đo bằng sự trọn vẹn của từng khoảnh khắc. “Xuân đương tới nghĩa là xuân đương qua,” nhưng lòng biết ơn dành cho xuân sẽ khiến mọi khoảnh khắc đều là vĩnh cửu.