Sau đại dịch COVID-19, nhiều phương pháp học tập mới đã xuất hiện và phát triển mạnh mẽ. Việc tích hợp công nghệ vào giảng dạy không chỉ đơn giản là chuyển từ lớp học trực tiếp sang lớp học trực tuyến mà còn tạo ra những cách tiếp cận và phương pháp học tập sáng tạo và hiệu quả hơn. Bài viết này tác giả tổng hợp từ nguồn Frontiers và phân tích bổ sung thêm để hoàn thiện nội dung về các phương pháp học tập sau đại dịch COVID-19:
1. Học tập kết hợp (Hybrid Learning)
Học kết hợp đã trở thành xu hướng chủ đạo, đặc biệt là khi trường học phải chuyển sang học trực tuyến trong thời gian giãn cách xã hội. Học sinh có thể tham gia lớp học trực tiếp khi có thể, hoặc học online khi cần thiết. Ví dụ, các lớp học kết hợp sẽ có một phần giảng dạy trực tiếp và một phần qua video bài giảng hoặc các bài tập trực tuyến. Học sinh có thể truy cập tài liệu học tập bất cứ lúc nào và giáo viên có thể theo dõi tiến độ học tập của từng học sinh thông qua các nền tảng học trực tuyến.
Một ví dụ điển hình là mô hình học kết hợp của các trường đại học, chẳng hạn như Harvard và MIT, nơi học sinh có thể tham gia các khóa học trực tuyến và kết nối với giáo viên và bạn học qua các nền tảng như Zoom hoặc Google Classroom. Học kết hợp giúp học sinh học tập linh hoạt hơn, đặc biệt là trong các tình huống khẩn cấp, nhưng cũng đòi hỏi sự đầu tư vào công nghệ và sự chuẩn bị kỹ lưỡng về tài nguyên.
2. Học tập chủ động (Active Learning)
Phương pháp học chủ động chú trọng vào việc học sinh không chỉ tiếp nhận kiến thức mà còn chủ động tham gia vào quá trình học. Các hoạt động như thảo luận nhóm, nghiên cứu dự án, và giải quyết vấn đề thực tế giúp học sinh phát triển kỹ năng tư duy phản biện và khả năng làm việc nhóm. Ví dụ, trong các lớp học online, giáo viên có thể tổ chức các cuộc thảo luận qua video, tạo cơ hội cho học sinh tham gia vào các cuộc tranh luận, giải quyết các bài toán thực tế hoặc thực hiện các dự án nhóm mà không bị giới hạn bởi không gian lớp học truyền thống
Học chủ động không chỉ giúp học sinh nắm bắt kiến thức một cách sâu sắc mà còn giúp phát triển các kỹ năng mềm như giao tiếp, lãnh đạo, và khả năng giải quyết vấn đề. Chẳng hạn, tại nhiều trường học, các dự án nhóm được thực hiện qua các nền tảng như Google Meet hoặc Microsoft Teams, nơi học sinh có thể chia sẻ ý tưởng và cùng nhau làm việc.
3. Giảng dạy cá nhân hóa (Personalized Learning)
Phương pháp giảng dạy cá nhân hóa nhắm đến việc thiết kế học tập sao cho phù hợp với nhu cầu và khả năng của từng học sinh. Ví dụ, việc sử dụng các công cụ trí tuệ nhân tạo (AI) để theo dõi tiến độ học tập và đưa ra các đề xuất bài tập cá nhân giúp học sinh học với tốc độ của riêng mình. Các nền tảng học tập như Khan Academy, Coursera hay edX đã áp dụng phương pháp học cá nhân hóa này, khi học sinh có thể lựa chọn môn học, cấp độ học và thậm chí là thời gian học sao cho phù hợp với lịch trình cá nhân
Điều này không chỉ giúp học sinh cảm thấy tự tin hơn khi họ có thể học theo cách thức phù hợp với mình mà còn giúp giáo viên dễ dàng theo dõi và điều chỉnh phương pháp giảng dạy dựa trên tiến độ và kết quả học tập của mỗi học sinh.
4. Tư duy phát triển (Growth Mindset)
Tư duy phát triển, một khái niệm được Carol Dweck đưa ra, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tin rằng khả năng và trí tuệ có thể được cải thiện thông qua nỗ lực và học hỏi. Sau đại dịch, nhiều trường học đã áp dụng tư duy này để khuyến khích học sinh vượt qua khó khăn. Trong bối cảnh học trực tuyến và kết hợp, học sinh phải đối mặt với nhiều thử thách như mất kết nối xã hội, thiếu động lực học, hoặc khó khăn về công nghệ. Việc khuyến khích học sinh duy trì một thái độ tích cực và kiên trì trước khó khăn là cực kỳ quan trọng.
Ví dụ, trong các lớp học online, giáo viên có thể sử dụng các kỹ thuật như phản hồi tích cực và tạo ra môi trường học tập không sợ sai, giúp học sinh cảm thấy tự do hơn khi thử nghiệm và học hỏi
5. Ứng dụng công nghệ trong giảng dạy (EdTech)
Ứng dụng công nghệ giáo dục (EdTech) đã trở thành một phần không thể thiếu trong giáo dục sau đại dịch. Các nền tảng học tập trực tuyến như Zoom, Google Classroom, và Microsoft Teams đã cung cấp những công cụ quan trọng để duy trì sự liên kết giữa giáo viên và học sinh. Các công nghệ mới như AI và học máy cũng đã giúp cải thiện quá trình đánh giá học sinh và cung cấp phản hồi tức thì.
Ví dụ, một số hệ thống học tập hiện đại như DreamBox và Smart Sparrow sử dụng AI để điều chỉnh các bài học và đề xuất nội dung dựa trên khả năng của từng học sinh, tạo ra trải nghiệm học tập cá nhân hóa và hiệu quả
Đôi lời kết luận
Sau đại dịch COVID-19, các phương pháp học tập mới đã xuất hiện và thay đổi mạnh mẽ cách thức giảng dạy và học tập. Các phương pháp như học kết hợp, học chủ động, giảng dạy cá nhân hóa, và tư duy phát triển không chỉ giúp học sinh học hiệu quả hơn mà còn giúp giáo viên phát triển phương pháp giảng dạy linh hoạt và sáng tạo. Tuy nhiên, để tận dụng tối đa các phương pháp này, các trường học giáo dục cần đầu tư vào công nghệ và đào tạo giáo viên, đồng thời đảm bảo sự công bằng trong việc tiếp cận tài nguyên học tập.