Trong triết lý phương Đông, đặc biệt là trong các tác phẩm của các bậc hiền triết, sự kết hợp giữa trí tuệ và sức mạnh luôn được coi là yếu tố then chốt để đạt được thành công và sự bình an trong cuộc sống. Hai câu “Thánh nhân giả hữu lực” (圣人者有力) và “Tự thắng giả cường” (自胜者强) trong chương 33 cuốn Đạo Đức Kinh của Lão Tử đã đề cập đến những phẩm chất của người hiền triết và người có sức mạnh thực sự.
- Thánh nhân giả hữu lực (圣人者有力):
- Thánh nhân (圣人): “Tthánh nhân” chỉ người có trí tuệ, đức hạnh siêu phàm, thường là những người có khả năng lãnh đạo, chỉ đạo và đem lại lợi ích cho xã hội. Họ là mẫu người lý tưởng trong các tư tưởng đạo đức và triết lý phương Đông.
- Giả (者): Từ “giả” có nghĩa là “người”, chỉ những người có đặc điểm đặc biệt, trong trường hợp này là người thánh nhân.
- Hữu lực (有力): “Hữu lực” nghĩa là “có sức mạnh” hoặc “có lực lượng”. Cụm từ này muốn nói rằng người thánh nhân không chỉ có trí tuệ mà còn có năng lực thực sự, có sức mạnh nội tại để ảnh hưởng và thay đổi thế giới. Sức mạnh ở đây không chỉ là về thể chất mà là sức mạnh về mặt tinh thần, trí tuệ và khả năng lãnh đạo.
Tóm lại, câu này có thể hiểu là: “Bậc thánh nhân có sức mạnh” — không chỉ về trí tuệ mà còn về khả năng thực thi những lý tưởng của mình trong thực tế.
- Tự thắng giả cường (自胜者强):
- Tự thắng (自胜): “Tự thắng” có nghĩa là chiến thắng chính mình, tự kiềm chế, tự hoàn thiện bản thân. Đây là một khái niệm quan trọng trong triết lý phương Đông, đặc biệt trong Đạo Đức Kinh của Lão Tử, nơi nhấn mạnh rằng sức mạnh thực sự không phải là việc chiến thắng người khác mà là khả năng chiến thắng bản thân, kiềm chế và làm chủ được những dục vọng, cảm xúc và hành động của chính mình.
- Giả (者): Cũng giống như trong câu trước, “giả” ở đây chỉ người thực hiện hành động “tự thắng”.
- Cường (强): “Cường” nghĩa là mạnh mẽ, cường tráng. Trong ngữ cảnh này, “cường” không chỉ có nghĩa là mạnh về thể chất mà là mạnh mẽ về mặt tinh thần và đạo đức, người có khả năng tự kiểm soát bản thân, vượt qua những khó khăn nội tâm thì mới là người thực sự mạnh mẽ.
Tóm lại, câu này có thể được hiểu là: “Người chiến thắng chính mình là người mạnh mẽ” — sức mạnh thật sự không phải là chiến thắng người khác mà là chiến thắng được bản thân mình, làm chủ được những yếu tố nội tại như ham muốn, sự tức giận, hay sự yếu đuối. Hai câu này thể hiện một quan niệm sâu sắc về sức mạnh thực sự trong triết lý phương Đông:
- “Thánh nhân giả hữu lực” nhấn mạnh rằng người thánh nhân không chỉ có trí tuệ mà còn có sức mạnh thực sự để tác động đến thế giới.
- “Tự thắng giả cường” chỉ ra rằng sức mạnh thực sự là khả năng chiến thắng chính mình, làm chủ được bản thân và những dục vọng bên trong.
Cả hai câu đều phản ánh triết lý nhân sinh của các bậc hiền triết phương Đông, nhấn mạnh sức mạnh không phải đến từ ngoại cảnh hay chiến thắng người khác, mà là từ khả năng tự hoàn thiện và làm chủ bản thân, những nguyên lý cơ bản này sẽ luôn áp dụng trong tất cả mọi thời đại khi con người luôn tồn tại dưới dạng vật chất và năng lượng, vật chất và tinh thần.